– Przestrzegał rodziców i wychowawców przed używaniem zdrobnień, zalecał mowę wyraźną i stosowanie się do reguł gramatycznych.
Bibliografia:
Kwintylian, Kształcenie mówcy, przełożył. M. Brożek, Wrocław 1951 (Księgi 1, 2, 10) [za:] Wanda Bobrowska – Nowak, Zarys dziejów wychowania przedszkolnego, część I, Warszawa 1978, s. 28 – 30.
Źródło grafiki: http://pl.wikipedia.org/wiki/Kwintylian
Nie każdy konik – polny….
Dawno, dawno temu, za górami, za lasami żył sobie pewien zupełnie normalny chłopiec. Szymek, bo tak miał na imię, nie lubił mówić. Miał strasznie dużo do powiedzenia, ale wstydził się, że wymówi jakieś słowo źle. Nie potrafił bowiem wypowiedzieć dźwięku „sz”. Kiedy chciał naśladować szum drzew i wydobyć z siebie donośne: szszszsz, z jego ust wydobywął się syk węża: ssssssss. Zamiast szafy w pokoju, miał safę, zamiast szalika – salik, zamiast szynki na kanapce – synkę. Szymek miał dość seplenienia, więc postanowił udać się po pomoc do wróżki Lodzi, znanej w całym królestwie z uczenia ładnej mowy. Wsiał na swego rumaka i pojechał : <kląskanie>. Jechał cały dzień <kląskanie>. Kiedy się zmęczył, zsiadł z rumaka i położył się spać. Obudził go dziwny szmer: szszszszsz. Po ciemku zaczął się przeciągać <wyciągamy język w stronę nosa>. Szmer się powtórzył: szszszsz. Zaciekawiony szedł w kierunku odgłosów. <tupu tupu> Zaczynało się już przejaśniać. Za płotkiem zobaczył niewielki pagórek „To jakieś zaczarowane miejsce” – pomyślał. A my takie zaczarowane miejsce znajdźmy w naszej buzi. Zęby są płotkiem. Dotknijmy je językiem. Za górnymi zębami szukajmy w buzi pagórka. Jest? No to super. Szymek zorientował się, że odgłosy dochodziły z pagórka. Najpierw zaczął pukać. „Czy ktoś tam jest? Puk, puk.” A my pukajmy językiem o nasz zaczarowany pagórek. Otwieram buzię i pukamy. Musimy uważać na brodę, żeby się nie ruszała. Pagórek milczał. Szymek zaczął go głaskać. A my głaszczemy językiem nasz pagórek. Nagle chłopiec usłyszał kolejne podejrzane odgłosy. „UUUUUUUUUUUU” <powtarzamy> „OOOOOO” <powtarzamy>. Z pagórka wyskoczyła zielona żabka. „Mam dla Ciebie kilka zadań” – powiedziała – „Jeśli wszystkie wykonasz, zaprowadzę cię do wróżki Lodzi”. Szymek uradowany poprosił o zadania. „Zadanie pierwsze” – powiedziała żabka – „wygląda tak: oblizujemy językiem górne zęby. Super. Teraz dotykamy ząbki, każdeo po kolei – skaczemy od jednego ząbka do drugiego jak wiewiórka po drzewach. Świetnie. Kolejne zadanie: oblizujemy górną wargę. Brawo. Robimy dzióbek. Wysuwamy wargi do przodu. A teraz na zmianę: dzióbek – uśmiech. Rewelacja. Jesteś gotowy, by zobaczyć się z wróżką Lodzią.”
Ćwiczymy głoskę [s] w nagłosie. Pokazuję rysunek smoka.
Dziewczynka: Ssss…dinozaur.
…
Zagadka: Część ciała, która podtrzymuje głowę.
Odpowiedź ucznia: czapka….
„Kiedy się już nauczyłem mówić, to tatę o wszystko zapytałem” – powiedział chłopiec z I klasy.
…
Utrwalanie głoski [sz]. Dyktuję wyliczankę: „Myszka Mickey gra guziki, raz, dwa, trzy …”. Już chcę powiedzieć zakończenie: „wypadasz z gry”, kiedy uczeń zadowolony z siebie zgaduje: „niedźwiedź ty”.
…
Dziewczynka opowiada o tym, jak ubiera swoim kotom pampersy i wozi je w wózku. Jej koleżanka poważnym tonem komentuje: „Marysia, ty to jesteś za dziecinna jak na II klasę.”
…
Zagadka: Ma on nóżkę, nie ma buta. Ma kapelusz, nie ma głowy. Czasem smaczny jest i zdrowy, czasem gorzki i trujący.Uczeń nie domyśla się odpowiedzi, więc informuję, że chodzi o grzyb.Uczeń: A miałem mówić, że trujak!…„Ja umiem mówić, tylko mnie nikt nie rozumie” – wypowiedź ucznia z afazją.
Kacper, mój syn (3,5 l.): Ja się to nazywa?Ja: Frytka.Kacper: Śliwka?Ja: Frytka (i demonstruję nałożenie zębów na wargę przy [f]);Kacper ładnie powtórzył układ artykulatorów i z zaangażowaniem zabrał się za wymówienie słowa:ffff… śliwka.…Rozmowa o poranku z moim małym przedszkolakiem.Ja do mojego syna: Kacperku, czy macie w przedszkolu takie wielkie … (i tu zabrakło mi słowa, nie pasowała mi zwykła butelka)… baniaki na wodę? Takie, pod które się podstawia kubeczek i nalewa wodę?Kacper: Mamy.Ja: To super, to mów pani, jak ci się będzie chciało pić.Mój mąż zawiózł Kacpra do przedszkola, ale widział, że coś go trapi. Kacper tuż przed drzwiami zapytał: Tata, czy na pewno mówi się baniak?